บทกล่าวคัมภีร์ฉันทศาสตร์

....เรียนรู้ให้ครบบท

จนจบบทคัมภีร์ใน

ฉันทศาสตร์ท่านกล่าวไข

สิบสี่ข้อจงควรจำ
เปนแพทย์นี้ยากนัก

จะรู้จักซึ่งกองกรรม
ตัดเสียซึ่งบาป ธรรม

สิบสี่ตัวจึ่งเที่ยงธรรม
เปนแพทย์ไม่รู้ใน

คัมภีร์ไสย์ท่านบรรจง
รู้แต่ยามาอ่าองค์

รักษาไข้ไม่เข็ดขาม
บางหมอก็กล่าวคำ

มุสาซ้ำกระหน่ำความ
ยกตนว่าตนงาม

ประเสริฐยิ่งในการยา
บางหมอก็เกียจกัน

ที่พวกอันแพทย์รักษา
บางกล่าวเปนมารยา

เขาเจ็บน้อยว่ามากครัน
บางกล่าวอุบายให้

แก่คนไข้นั้นหลายพัน
หวังลาภจะเกิดพลัน

ด้วยเชื่อถ้อยอาตมา
บางทีไปเยียนไข้

บมีใครจะเชิญหา
กล่าวยกถึงคุณยา

อันตนรู้ให้เชื่อฟัง
บางแพทย์ก็หลงเล่ห์

ด้วยกาเมเข้าปิดบัง
รักษาโรคด้วยกำลัง

กิเลศโลภะเจตนา
บางพวกก็ถือตน

ว่าไข้คนอนาถา
ให้ยาจะเสียยา

บห่อนลาภจะพึงมี
บางถือว่าตนเฒ่า

เปนหมอเก่าชำนาญดี
รู้ยาไม่รู้ที

รักษาได้ก็ชื่นบาน
แก่กายไม่แก่รู้

ประมาทผู้อุดมญาณ
แม้เด็กเปนเด็กชาญ

ไม่ควรหมิ่นประมาทใจ
เรียนรู้ให้เจนจัด

จบจังหวัดคัมภีร์ไสย์
ตั้งต้นปฐมใน

ฉันทศาสตรดังพรรณา...

(พระยาพิศณุประสาทเวช. ร.ศ. ๑๒๘ : ๓-๔)
จากหนังสือ แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์

ภูมิปัญญาทางการแพทย์
และมรดกทางวรรณกรรมของชาติ